သမိုင္းဝင္ျဖစ္စဥ္ ျပင္ဦးလြင္ ( ၈ )

ျပင္းဦးလြင္က သီေပါမင္း၏ အႏြယ္ေတာ္မ်ား

အဂၤလိပ္တို႕သည္ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၁၈၅၂ ခုႏွစ္တြင္ အၿပီးအပိုင္ သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ရန္အတြက္ အဂၤလိပ္စစ္တပ္သသည္ သရက္ညၿမိဳ႕၌ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ စုစည္းခဲ့ၾကသည္။ အဂၤလိပ္စစ္တပ္သည္အေျမာက္မ်ားႏွင့္ ေျခလ်င္တပ္မ်ားကို ေဖာင္ေပၚတင္ကာ၊ ထိုေဖာက္မ်ားကို မီးသေဘၤာမ်ားျဖင့္ဆြဲၿပီး ခ်ီတက္လာၾကသည္။

ႏို၀င္ဘာလ (၁၄)ရက္ေန႔တြင္ သရက္ႏွင့္မင္းလွၾကားတြင္း ျမန္မာသေဘၤာမ်ားကို အဂၤလိပ္တို႔ဘက္မွ ဧရာ၀တီႏွင့္ကသရင္း သေဘၤာႏွစ္စင္းမွ တိုက္ခိုက္၏။ ျမန္မာိလက္ေအာက္တြင္ အမႈထမ္းေနေသာ အီတာလ်ံလူမိ်ဳး ကိုမိုတိုသည္သေဘၤာကို စြန္႔ခြာ၍ ထြက္ေျပးေလသည္။ ျမန္မာသေဘၤာကို စြန္႔ခြာ၍ ထြက္ေျပးေလသည္။

ျမန္မာသေဘၤာေပၚမွ ျမစ္ေၾကာင္းပိတ္ဆို႔ေရး အစီအစဥ္ျပေျမပံုတစ္ခုကို အဂၤလိပ္တို႔ ရရွိသြားသည္။ ထိုေၾကာင့္ အဂၤလိပ္မ်ားသည္ ဧရာ၀တီျမစ္ရိုး မည္သည့္ေနရာမ်ား၌ ေရေၾကာင္းပိတ္ဆို႔မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ျမန္မာမ်ားဘက္မွ စိုင္းျပင္းထားသည္ကို ေကာင္းစြား သိရွိခြင့္ ရရွိသြားေလသည္။

သို႔ျဖင့္္ အဂၤလိပ္တို႔သည္ မည္သည့္ေနရာ၌ တိုက္ပြဲျပင္းထန္မည္။ မည္သည့္ေနရာတြင္
တုိက္ပြဲျပင္းထန္မည္မဟုတ္ဆိုေသာအခ်က္မ်ားကိုႀကိဳတင္သိရွိထားေလသည္။
ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္း ဆန္တက္သြားၾကေသာ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားသည္ မင္းလွတြင္ ျမန္မာတပ္မ်ားႏွင့္ အႀကီးအက်ယ္ တိုက္ခိုက္ၾကရ၏ ေညာင္ဦးတြင္လည္း အနည္းငယ္ တိုက္ခိုက္ၾကရ၏ တုိက္တိုင္းပင္ေခတ္မီလက္နက္ကိုင္ေဆာင္ထားေသာအဂၤလိပ္တ ပ္မ်ားက အေရးသာေသာေၾကာင့္ ေရွသို ဆက္လက္ခ်ီတက္ၿမဲခ်ီတက္သြားၾကသည္ ႏို၀င္ဘာလ (၂၅) ရက္ေန႔တြင္ျမင္းျခံသို႔ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့ေလသည္။
ႏို၀င္ဘာလ(၂၈ ရက္ေန႔၊ နံနက္ (၁၀) နာရီ အခ်ိန္တြင္ အဂၤလိပ္တမ္မ်ားသည္မႏၱေလးသို႔ ဆိုက္ေရာက္လာၾကၿပီး ပရင္းဒါဂပ္သည္ ကင္း၀န္မင္းႀကီးအားမိမိထံလာေရာက္ေတြ႕ဆံုရန္ ေခၚဝင္ခဲ့သည္။

သိုေသာ္ကင္း၀န္မင္းႀကီးအခ်ိန္မီေရာက္လာျခင္းမရွိေသာေ ၾကာင့္သေဘၤာမ်ားေပၚမွအဂၤလိပ္စစ္တပ္
မ်ားသည္ ကုန္ေပို႕ဆင္းကာ ဘင္ခရာအစံုအလင္ တီးမႈၿပီး၊ နံေဘး၀ဲယာမွၾကည့္ရႈေနၾကသည့္ မႏၱေလးၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သူမ်ားၾကားမွမႏၱေလးနန္းေတာ္ႀကီးရွိရာသို႕ ခ်ီတက္သြားၾက၏။

ထိုတပ္မ်ား၏ ေရွ႕မွေနျပီး ကာနယ္စေလဒင္၊ ကာနယ္စေလဒင္၏ စကားျပန္ျဖစ္သူ မစၥတာနယ္ေကာလက္ႏွင့္ ဧရာ၀တီ မီးသေဘၤာကုမၸတီမွ ကပၸတိန္ေမာ္ဂန္တို႔ လိုက္ပါလာၾကသည္။
ေမာ္ဂန္မွွာ မႏၱေလးနန္းၿမိဳ႕ေတာ္ အတြင္းပိုင္း၌ မည္သည္႔အရာမ်ား ၇ွိသည္ကို ေကာင္စြာသိေသာ ေနရာကၽြမ္းက်င္သူ ျဖစ္ေသာေၾကာင႔္ျဖစ္သည္။

နန္ေတာ္ႀကီး၏ အေရွဘက္တံခါးမွေန၍ ကင္း၀န္မင္ႀကီးက ကာနယ္စ ေလဒင္အားဆီႀကိဳသည္။
ကင္း၀န္းမင္းႀကီးက စစ္တပ္မ်ားကုိ မူကားနန္းေတာ္သို႔ ၀င္ခြင့္ေပးရန္ မသင့္ေၾကာင္း ေျပာေသာေၾကာင့္ ကာနယ္စေလဒင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ ပရင္ဒါဂပသိသာရန္ တံခါး၀တြင္ စာတစ္ေစာင္းေရးၿပီး ထားခဲ့၏။

ျမန္နန္းျပားသာဒ္ေတာ္ႀကီးအတြင္းသို႔ ကာနယ္စေလဒင္ႏွင့္ ကင္း၀န္မင္းႀကီးတို႔ ဆိုက္ေရာက္္သြားေသာအခါ၌ သီေပါမင္ (၁၈၇၈-၁၈၈၅)ႏွင့္ စုဖုရားလတ္တုိ႕သည္ သီဟာသနရာဇပလင္ေပၚတြင္ ယွဥ္တြဲရွိေနၾကသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။

ျမန္မာစစ္သားအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ၀န္းႀကီးအခိ်ဳ႕လည္း ၀ပ္ၿပီးခစား ေနၾကသည္။ဖိနပ္ကုိလည္း မခၽြတ္၊ တုပ္ကြရိုက်ိဳးျခင္းလည္း မရွိေတာ့ဘဲမားမားမတ္မတ္ႀကီး ၀င္ေရာက္လာေသာ ကာနယ္စေလဒင္ထံတြင္ သီေပါမင္းအညံ့ခံရေလေတာ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း အဂၤလိပ္တပ္မ်ား ေခၚေဆာင္ရာသို႔ ခ်က္ခ်င္းလိုက္ပါႏုိင္ျခင္း မျပဳဘဲ ေနာက္တစ္ေန႔မွ ေခၚေဆာင္သြားရန္ စီစဥ္ထားေလသည္။

ေနာက္တစ္ေန႔တြင္သီေပါမင္းမင္းအားျမစ္ဆိပ္(ေဂါ၀ိန္ဆိပ္)သေဘၤာမ်ားရွိရာသို႔ေခၚေဆာင္သြားရာ၌
ပထမဆံုး အဂၤလိပ္စစ္ဗိုလ္္ခ်ဳပ္ ပရင္ဒါဂပ္၊ ထိုေနာက္ အဂၤလိပ္ အလံေတာ္၊ ထို႔ေနာက္ အဂၤလိပ္ေျခလ်င္တပ္သားမ်ား၊ ထို႔ေနာက္ တိုင္းတားမင္းႀကီး၊ ထို႔ေနာက္ထီးျဖဴေလးစင္းစိုက္ေသာဗိရုိလွည္း၌ သီေပါမင္း၊ စုဖုရားလတ္၊
ဆင္ျဖဴရွင္္မိဖုရားႀကီးတို႔ကုိ တင္ကာ ေနာက္မွ အဂၤလိပ္စပ္သားမ်ားက ဘင္ခရာမ်ားကို တီးမႈတ္ကာ ေဆာင္ယူသြားၾက၏။

သီေပါမင္းပါေသာ ဗီရိုလွည္းအား ေသနတ္လွံစြပ္ကုိင္ အဂၤလိ္ပ္စစ္သားမ်ား ၀န္းရံထားၾက၏။ မႏၱေလးမွ သီေပါမင္းအား သူရိယဟုေခၚေသာ ဧရာ၀တီ ဖလုပ္တီးလားပိုင္ သေဘၤာေပၚ သို႔တင္ကာ ရန္ကုန္သုိ႔ ေခၚေဆာင္သြားေလသည္။

ရန္ကုုန္သို႔ ေရာက္ရွိေနေသာအခါ၌ ကန္နင္း (ဃေညညငညါ) ပင္လယ္ကူး သေဘၤာတစ္စင္းေပၚ သို႔ တင္ကာ ပထမ အိႏၵိယျပည္ အဒရပ္ၿမိဳ႕သို႔ ေဆာင္ယူသည္။ ထိုေနာက္ ဘံုေဘနယ္ ရတနာဂီရိၿမိဳကတြင္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ျဖင့္ ထားေလသည္။ ၁၉၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ရတနာဂီရိၿမိဳ႕၌ သီေပါမင္း နတ္ရြာစံၿပီးေနာက္ စုဖုရားလတ္အား ရန္ကုုန္သိုု႔ ျပန္လည္သြားေရာက္ ေနထိုင္ခဲ့သည္။

၁၂၈၇ ခု၊ နတ္ေတာ္လဆန္း(၁၀)ရက္ေန႔တြင္နတ္ရြာစံေသာေၾကာင့္ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ေတာ္ဘက္၊
ကန္ေတာ္မင္ ပန္းျခံအတြင္းတြင္ သၿဂႋဳဟ္ခဲ့ေလသည္။

ဆက္ပါဦးမည္......

>>စာေရးသူ+ေမၿမိဳ႕ခ်စ္ေဆြ<<

ကိုရွမ္းကေလး ဆီမွရယူသည္